The geological aspects of meta-lignite and sub-bituminous coal occurrences in Poland within the context of deposits and uneconomic occurrences in Europe
1
AGH University of Science and Technology, Faculty of Geology, Geophysics and Environmental Protection, Kraków, Poland
Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management 2013;29(4):25-45
KEYWORDS
ABSTRACT
Two types of brown coal can be distinguished in Poland – “soft brown coal” and “hard brown coal”, the latter being of higher rank. Hard brown coal is divided into dull and bright types. This division is based on an increasing degree of coalification (rank). According to globally recognized nomenclature for coal technology, brown coal is categorized as a low rank energetistic raw mineral with the release of low-rank C ortho-lignite (soft brown coal), low-rank B meta-lignite (dull brown coal), and low-rank A sub-bituminous coal (bright brown coal – ECE UN/50, ISO-11760). In Poland and Europe, ortho-lignite is an essential energetistic raw mineral. Its share of the energy balance of many EU member states is considerable. Deposits of ortho-lignite in Poland and Germany are among the largest in Europe, and together they comprise the Atlantic Hemisphere of brown coal deposits. In contrast, deposits of meta-lignite and sub-bituminous coal in Europe, despite its numerous occurrences, are rather small. In the balance sheet of European countries, it is not an attractive raw mineral. In Europe, deposits of meta-lignite in Mesozoic sediments appear frosted. Marine conditions of the sedimentation of these rocks were not conducive to the deposition of coaly sediments. There were only periods of marine regression in certain epochs (brakish sediments), such as the Late Triassic (Rhaetian, Keuperian), Early Jurassic, Doggerian, and a few Cretaceous periods. From these periods numerous but small deposits of coal, or just its natural occurrence, have been preserved. [...]
METADATA IN OTHER LANGUAGES:
Polish
Występowanie twardego węgla brunatnego w Polsce na tle jego złóż i przyrodniczych wystąpień w Europie
twardy węgiel brunatny, złoże węgla, klasyfikacja węgla brunatnego
Węgiel brunatny dzielony jest obecnie w Polsce na miękki węgiel brunatny i wyżej uwęglony twardy węgiel brunatny. Twardy węgiel brunatny dzieli się z kolei na odmiany matowe i błyszczące. Podstawą tego podziału jest wzrastający stopień jego uwęglenia. W geologicznym nazewnictwie światowym węgiel brunatny zaliczany jest obecnie do surowców mineralnych niskouwęglonych z wydzieleniem następujących odmian: low-rank C orto-lignite, low-rank B meta-lignite i low rank-A subbituminous coal (norma ISO-11760). W Polsce i Europie miękki węgiel brunatny jest podstawowym surowcem energetycznym. Jego udział w bilansie energetycznym wielu państw jest także poważny. Złoża tego węgla w Polsce i Niemczech należą do największych w Europie, tworząc atlantycką hemisferę występowania złóż węgla brunatnego. W przeciwieństwie do tego, twardy węgiel brunatny w Europie, a także w Polsce, jest liczny w wystąpieniach, ale jego złoża i ich geologiczne zasoby są małe. W bilansie europejskich krajów jest także mało atrakcyjnym surowcem mineralnym ze względu na szczupłość jego geologicznych zasobów. W Europie złoża twardego węgla brunatnego występują przeważnie w osadach mezozoicznych. Morskie warunki sedymentacji tych osadów nie były sprzyjające depozycji węglonośnych osadów. Powstawały one jedynie w okresach regresji mórz w określonych epokach, takich jak: dolny karbon-perm, kajper-lias, częściowo dogger i nieliczne okresy kredy. Z tych okresów zachowały się liczne, ale małe złoża węgla lub zaledwie jego przyrodnicze wystąpienia. [...]
REFERENCES (34)
1.
Birkenmayer K., 1987 – Stage of structural evolution of the Pieniny Klippen Belt, Carpathians. Studia Geologica Polonica 88, p. 7–32.
2.
Ciuk E., 1980 – Les formations des lignites en Pologne et leur principaux traits lithostratigraphiques, morphologiques, chimiqueset technologiques. Przegląd Geologiczny 28, p. 250–266.
3.
Dadlez R., 1968 – Lias i retyk na Mazurach. Kwartalnik Geologiczny t. 12, z. 3, s. 232–237.
4.
Drath T., 1935 – Węgiel brunatny kopalni „Zygmunt” w Porębie obok Zawiercia. Państwowy Instytut Geologiczny. Warszawa.
5.
Gabzdyl W., 1995 – Geologia Złóż Węgla. Złoża Świata. Wyd.: Polska Agencja Ekologiczna, Warszawa.
6.
Gawlik et al. 2004 – Gawlik L., Ney R., Blaschke W., Lorenz U., 2004 – Węgiel kamienny jako źródło czystej energii w Polsce. Międzynarodowa Konferencja „Przyszłość węgla w gospodarce świata i Polski”. Katowice, s. 224–240.
7.
Górniak K., 1997 – The role of diagenesis in the formation of kaolinite raw materials in the Santonian sediments of the North-Sudetic Trough (Lower Solesia, Poland). Applied Clay Science 12, vol. 4, p. 313–328.
8.
Frankiewicz J., 1974 – Znaleziska eoceńskiej flory we fliszu podhalańskim grzbietu gubałowskiego. Sprawozdanie z posiedzeń KNG PAN O/Kraków t.18, z. 1, s. 321–323.
9.
Frankiewicz J., Wagner M., 1982 – Złoże węgla brunatnego w Grudnej Dolnej, charakter węgla i możliwości jego wykorzystania. Zeszyty Naukowe AGH, Geologia z. 4, s. 67– 88.
10.
Kacprzak R., 1966 – Liasowe węgle brunatne z okolic Siewierza–Zawiercia. Przegląd Geologiczny 14, nr 10, s. 451–453.
11.
Krobicki M., Golonka J., 2008 – Geological history of the Pieniny Klippen Belt and Middle Jurassic black shale as one of the oldest deposits of this region – stratigraphical position and paleoenviromental significance. Geoturystyka 2 (13), p. 3–18.
12.
Kołcon I., 1982 – Charakterystyka twardego węgla brunatnego górnokredowego z depresji przedsudeckiej. Sprawozdanie z Posiedzeń KNG PAN O/Kraków t. 26, s. 234–236.
13.
Kołcon I., Wagner M., 1982 – Studium petrologiczne twardego węgla brunatnego z Poręby koło Zawiercia. Kwartalnik Geologiczny t. 26, nr 3–4, s. 234–236.
14.
Kołcon I.,Wagner M., 1991 –Węgiel brunatny z osadów neogenu Kotliny Orawsko-Nowotarskiej – studium petrologiczne. Kwartalnik Geologiczny t. 35, nr 3, s. 305–322.
15.
Kotlarczyk J., 1979 – Węgiel we fliszu karpackim – kilka spostrzeżeń sedymentologicznych. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego vol. XLIX, nr 1–2, s. 135–154.
16.
Kowalski J., Rosiński S., 1957 – Chemia i technologia węgla brunatnego. Warszawa, PWN. Kuźniar C., 1931 – Węgle brunatne kajprowe i retyckie w Koneckiem. Posiedzenia Naukowe PIG nr 29.
17.
Kwiecińska B., Wagner M., 2001 – Możliwość zastosowania refleksyjności jako metody badawczej w klasyfikowaniu i technologicznej ocenie jakości węgla brunatnego.Wyd. AGH Kraków, Zakład Geologii Złóż Węgla, Zakład Mineralogii, Petrografii i Geochemii.
18.
Kwiecińska B., Jarema B., 2008 –Występowanie gagatu w okolicy Bolesławca (górna kreda: Dolny Śląsk). Materiały XXXI Sympozjum „Geologia formacji węglonośnych”, AGH Kraków. s. 41–43.
19.
Libicki J., Szczepański J., 2007 – Międzynarodowy System Klasyfikacji Węgli. Węgiel Brunatny 2/59, s. 3–8.
20.
Lipiarski I., Peszat C., 1984 – Charakterystyka petrograficzna wystąpień węgla w piaskowcach otryckich z kamieniołomu „Sękowiec’ (oligocen pasma Otrytu). MateriałyVII sympozjum „Geologia formacji węglonośnych Polski”, AGH Kraków, s. 18–21.
22.
Milewicz J., 1962 – Facje górnej kredy wschodniej części Niecki Północnosudeckiej. Biuletyn Instytutu Geologicznego IX, 170, s 15–80.
24.
Piwocki M., 2004 – Budowa geologiczna Polski. Stratygrafia: kenozoik, paleogen, neogen. Niż Polski i jego południowe obrzeżenie. T. I, część 3a. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, s. 13–202.
25.
Sachsenhofer R. F., 2000 – Geodynamic controls on deposition and maturation of coal in the Eastern Alps. Mitteilungen Österreiichische Geologische Gesellschaft, p. 185–194.
26.
Sarjusz-Makowski A., 1947 – Węgiel brunatny w środkowej Polsce. Biuletyn PIG 40, s. 16–72.
27.
Szafran S., Wagner M., 1999 – Charakter petrograficzny uwęglonego materiału organicznego w mioceńskich osadach wschodniej części zapadliska przedkarpackiego. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Górnictwo nr 243, s. 131–138.
28.
Wagner M., 1980 – Utwory węglonośne jednostki magurskiej okolic Jordanowa i Nowego Sącza. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego vol. L/1, s. 99–117.
29.
Wagner M., 1992 – Studium petrologiczne węgla karpackiego równowiekowego z utworami fliszowymi, jako źródła generowania gazu ziemnego.Mineral ResourcesManagement (Gospodarka SurowcamiMineralnymi) t. 8, z. 3–4, s. 803–816.
30.
Wagner M., 1996 – Petrologic studies of terrestrial organic matter in Carpathian flysch sediments, southern Poland. International Journal of Coal Geology 29, p. 259–272.
31.
Wagner M., 2001 – Zmienność litologiczna osadów trzeciorzędu w złożu węgla brunatnego „Szczerców”. Materiały XXIV Sympozjum: „Geologia formacji węglonośnych Polski”. AGH, Kraków. s. 103–108.
32.
Wagner M., 2011 – Petrologic studies and diagenetic history of coaly matter in the Podhale flysch sediments, southern Poland. Annales Societatis Geologorum Poloniae vol. 81, p. 173–183.
33.
Wagner et al. 2008 – Wagner M., Lipiarski I., Misiak J., 2008 – Atlas petrograficzny twardego węgla brunatnego i węgla kamiennego z obszaru Polski. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków.
34.
Zielińska M., 2010 – Budowa petrograficzna lądowej materii organicznej we fliszu Karpat Zachodnich w Polsce. Kwartalnik AGH – Geologia 4, s. 567–584.
| eISSN: | 2299-2324 |
| ISSN: | 0860-0953 |
We process personal data collected when visiting the website. The function of obtaining information about users and their behavior is carried out by voluntarily entered information in forms and saving cookies in end devices. Data, including cookies, are used to provide services, improve the user experience and to analyze the traffic in accordance with the Privacy policy. Data are also collected and processed by Google Analytics tool (more).
You can change cookies settings in your browser. Restricted use of cookies in the browser configuration may affect some functionalities of the website.
You can change cookies settings in your browser. Restricted use of cookies in the browser configuration may affect some functionalities of the website.
