Plastyczne iły biało wypalające się do produkcji płytek gresowych w Polsce

iły ceramiczne, płytka gresowa, złoża iłów, import iłów

Plastyczne iły biało- lub jasno-wypalające się są jednymi z podstawowych surowców do produkcji licznych wyrobów ceramicznych. Znaczący rozwój polskiego przemysłu ceramicznego, a w szczególności produkcji płytek gresowych, nie byłby możliwy bez zapewnienia dostaw odpowiedniej jakości surowców ilastych. W przypadku produkcji płytek gresowych, kaoliny i iły biało wypalające się są najważniejszymi składnikami ilastymi. W ostatnich dziesięciu latach, równolegle do szybkiego wzrostu produkcji tych płytek w Polsce, notowany był intensywny rozwój zapotrzebowania na plastyczne iły biało wypalające się. Nastąpiły także istotne zmiany w rodzaju stosowanych przez tą branżę iłów biało wypalających się. Wobec ograniczonych źródeł takich iłów w Polsce, ich krajowi producenci zaspokajają jedynie niewielką część zapotrzebowania, a ponad 80% użytkowanych iłów biało wypalających się pochodzi z importu. Krajowe zasoby kopalin odpowiednich do produkcji surowców ilastych biało wypalających się są bardzo ograniczone. Występują one praktycznie wyłącznie w górnokredowych utworach piaszczysto-ilastych w niecce bolesławieckiej. Uzyskiwane tam - w wyniku szlamowania kopaliny piaszczysto-ilastej - surowce ilaste biało wypalające się nie posiadają wszystkich cech optymalnego iłu biało wypalającego się do produkcji płytek gresowych, szczególnie w zakresie plastyczności i spiekalności. Inne krajowe surowce ilaste jasno wypalające się - iły opoczyńskie - wykazują przeciętną plastyczność i spiekalność, a także niezbyt wysoką białość po wypaleniu. Jeszcze inna odmiana iłów jasno wypalających się - iły jaroszowskie - są plastyczne i dobrze się spiekają, ale wykazują zbyt niską białość po wypaleniu. Wszystkie wymienione surowce ilaste mogą zatem grać rolę jedynie uzupełniającego surowca ilastego do produkcji płytek gresowych. Brak odpowiednich krajowych iłów powoduje, że dalszy oczekiwany rozwój zapotrzebowania na plastyczne iły biało wypalające się ze strony polskiego przemysłu płytek gresowych będzie musiał być zaspokojony głównie ich importem. Dwa główne obecnie kierunki tego importu - z regionu donieckiego na Ukrainie oraz z Saksonii w Niemczech - będą zapewne utrzymane, a znaczenie dostaw iłów donieckich wciąż będzie kluczowe. Uzupełniający import plastycznych iłów biało wypalających się może pochodzić z regionu Westerwald w zachodnich Niemczech, z regionu Chebu w zachodnich Czechach oraz - w wyjątkowych przypadkach - od producentów angielskich, francuskich i portugalskich.