Nowa metodyka kwalifikacji i obliczania zasobów niezagospodarowanych złóż rud cynku i ołowiu Obszaru Górnośląskiego

Górnośląskie złoża, złoża rud Zn-Pb, metodyka dokumentowania, kryteria bilansowości, zasoby

Po wielu wiekach intensywnej eksploatacji górnośląskich złóż rud cynku i ołowiu nastąpiło znaczne wyczerpanie ich zasobów. Wydobycie rud Zn-Pb prowadzi obecnie tylko kopalnia 'Olkusz-Pomorzany'. Nadzieje na przedłużenie funkcjonowania krajowego górnictwa rud Zn-Pb wiąże się z niezagospodarowanymi złożami rejonu olkuskiego i zawierciańskiego. Udokumentowano je w latach 1970-1990 ubiegłego wieku. Złoża badano pionowymi otworami z powierzchni, ustalając kategorię rozpoznania w zależności od gęstości sieci wierceń. Zasoby złóż liczono metodą wieloboków Bołdyriewa. Zakłada ona, że wartości parametrów interwałów rudnych określone w otworze centralnym dotyczą także całego wieloboku. Przyjęty schemat nie budził zastrzeżeń w trakcie eksploatacji bogatych, ciągłych na znacznej przestrzeni ciał rudnych występujących w centralnych rejonach górnośląskiego zagłębia kruszcowego. Niezagospodarowane złoża rejonu olkuskiego i zawierciańskiego usytuowane są w peryferyjnych częściach regionu. Z rozpoznania wiertniczego wynika, że mineralizacja Zn-Pb występuje w nich przede wszystkim w formie rozproszonych w planie i w pionie skupień gniazdowych. Przy założeniu gniazdowego modelu złóż koniecznym stało się odejście od tradycyjnych metod ich dokumentowania. Zaproponowano procedurę szacowania zasobów takich złóż, polegającą na ekstrapolacji informacji z otworów pozytywnych do odległości wynikającej z promienia autokorelacji (zasięgu wpływu informacji). Wyznaczono go na podstawie wyników badań geostatystycznych modeli zmienności zawartości cynku w złożach eksploatowanych. Przyjęto, że zasoby szacowane są w otoczeniu otworów rozpoznawczych w obrębie okręgów o promieniu 37,5m w kategorii C1 i w odległości do 75 m w kategorii C2. Granice obszaru złożowego wyznacza kontur obszaru, w którym stwierdzono pośrednie oznaki mineralizacji.