Składowanie wysokoaktywnych odpadów promieniotwórczych w formacjach geologicznych

odpady promieniotwórcze, składowanie podziemne, struktury skalne, naturalne analogi

Wypalone paliwo z reaktorów jądrowych (SNF) oraz wysokoaktywne odpady promieniotwórcze z jego powtórnego przerobu (HLW) uważane są powszechnie za odpady szczególnie niebezpieczne, wymagające specjalnego traktowania. Przez kilkaset lat bowiem generują one ciepło, a nawet po wystygnięciu nadal przez długi czas emitują promieniowanie jonizujące oraz neutrony, pochodzące ze spontanicznego rozszczepienia zawartych w nich jąder transuranowców. Stanowią tym samym zagrożenie dla naturalnego środowiska przez okres ponad 1000 lat, potrzebny do wygaśnięcia w wyniku rozpadu promieniotwórczego aktywności najbardziej długożyciowych nuklidów. Przyjmuje się, że odpady tego typu powinny być złożone w głębokich podziemnych składowiskach, w skałach zapewniających, przez cały ten czas, pełną ich izolację od wód podziemnych. Tylko kilka typów skał jest w stanie spełnić ten warunek. Wśród nich wymienia się zwłaszcza: sole kamienne, iły i skały krystaliczne. W artykule omówione są takie zagadnienia jak: podział odpadów promieniotwórczych na kategorie, wybór formacji geologicznych nadających się do lokalizacji składowisk, koncepcje ich budowy, ocena bezpieczeństwa i związana z tym rola naturalnych analogów oraz wybór potencjalnych miejsc na terenie Polski, nadających się do lokalizacji tego typu składowisk.