Metale w zużytych telefonach komórkowych – nowe wyzwanie dla gospodarki surowcami mineralnymi

zużyty telefon komórkowy, recykling metali, zasoby metali

Na świecie rośnie bardzo dynamicznie sprzedaż telefonów komórkowych (w 2015 roku osiągnęła poziom 1,92 mld sztuk). Wiąże się to także z gwałtownym wzrostem liczby używanych na świecie telefonów komórkowych (szacuje się że jest ich ok. 7 mld sztuk). Cykl życia telefonów komórkowych jest krótki (zwykle około 18 miesięcy), co jest związane głównie ze zmieniającą się modą, postępem technicznym oraz konkurencją. Dlatego rośnie liczba nieużywanych aparatów przechowywanych w domach – na świecie ocenia się ich liczbę na około 14 mld. W Polsce liczbę tę szacuje się na około 100 mln sztuk (włączając w to ok. 30 mln smartfonów). Telefony komórkowe zawierają – w zróżnicowanych ilościach – cały szereg cennych metali takich jak: Cu, Ni, Ag, Au, PMG, Co, Li, Pb, Sn, Zn, REE , Ga, In, Fe, Cr, Nb, Ta, Ti. Koncentracja metali w telefonach komórkowych wielokrotnie przewyższa koncentrację tych pierwiastków w złożach pierwotnych. Szacuje się, że składowane w polskich domach zużyte telefony komórkowe zawierają: około 1344 M g Cu, 27 Mg Ag, 2,6 Mg Au, 1 Mg Pd, około 4,3 Mg Nd, 0,8 Mg Pr, 454 Mg Co. Natomiast zużyte telefony komórkowe w skali świata zawierają: około 196 tys. Mg Cu, 70 tys. Mg Co, 4 tys. Mg Au, 400 Mg Au, 140 Mg Pd, 630 Mg Nd oraz 126 Mg Pr. Stwarza to zatem nowe wyzwania przed gospodarką surowcami mineralnymi odnośnie poszukiwań efektywnych dróg zagospodarowania zawartych w tych telefonach zasobów metali. Odzyskanie metali ze zużytych telefonów komórkowych zarówno w Polsce, jak i na świecie pozwoli bowiem na ograniczenie wydobycia kopalin ze złóż pierwotnych, co pozytywnie wpłynie na środowisko naturalne, a ponadto zmniejszy strumień istniejących odpadów. Poziom zbiórki zużytych telefonów komórkowych jest w Polsce bardzo niski, zapewne nie przekracza 1%. Należy zatem wprowadzać nowe efektywne systemy odbioru telefonów komórkowych połączone na przykład z obowiązkiem przekazywania zużytego aparatu telefonicznego operatorowi sieci komórkowej przy uzyskiwaniu nowego aparatu. Ponadto należy finansować badania nad rozwojem efektywnej technologii odzysku metali ze zużytych telefonów komórkowych.