Mineralogical and technological characteristics of interlayers and nests in the triassic red clays of the northen margin of the Holy Cross Mts

The Triassic red clays from the northern margin of the Holy Cross Mts contain greenish grey clayey interlayers and nests. All the three rock types are similar in their mineral composition except for the presence of hematite in the red clays. With regard to the kind and content of clay minerals (micas including), the rocks are distinctly polymineral. Almost as a rule they do not contain carbonate minerals, representing thus a non-calcareous variety of clayey rocks. Also, their content of organic matter is low, both in the main mass of the red clays and in their greenish grey interlayers and nests. The grain size distributions of the clays are generally characterized by elevated shares of the silt fraction, which result – among others – in relatively high median values, reaching 10 \mi m. Firing curves of all the clay varietes are typical of non-calcareous raw materials. Some differences in the values of technological ceramic parameters and also in characteristic firing temperatures have been caused by variations in the content of iron oxides. As the latter are minor constituents in the greenish grey interlayers and nests, sintering of these clay varieties is inferior when compared to the basic mass of the red clayey raw material.

METADATA IN OTHER LANGUAGES:

Polish

Charakterystyka mineralogiczno-surowcowa przerostów i wtrąceń w czerwonych kopalinach ilastych triasu północnego obrzeżenia Gór Świętokrzyskich

czerwone iły, surowiec ilasty, surowiec bezwapienny, szarozielone przerosty, trias, Góry Świętokrzyskie

W zasadniczej masie triasowych czerwonych kopalin ilastych północnego obrzeżenia Gór Świętokrzyskich występują szarozielone przerosty i wtrącenia. Wykazują one daleko idące wzajemne podobieństwa w zakresie składu mineralnego. Zasadnicza różnica polega jedynie na obecności hematytu w czerwonej kopalinie. Pod względem rodzaju i udziału minerałów ilastych (traktowanych łącznie z mikami) skały te w całości mają charakter wybitnie polimineralny. Ponadto niemal z reguły nie zawierają minerałów węglanowych, stanowiąc kopaliny bezwapienne. Cechą charakterystyczną szarozielonych przerostów i wtrąceń, jak i zasadniczej masy kopaliny ilastej barwy czerwonej, jest bardzo mała zawartość substancji organicznej. Generalnie, kopaliny te charakteryzują się podwyższonym udziałem frakcji pyłowej, co znajduje m.in. odzwierciedlenie w stosunkowo dużych – dochodzących do 10 \mi m – wartościach mediany. Charakter krzywych wypalania szarozielonych przerostów i wtrąceń, jak i czerwonej kopaliny ilastej jest typowy dla surowców bezwapiennych. Stwierdzone różnice w wartościach poszczególnych, ceramicznych parametrów technologicznych, jak też w charakterystycznych temperaturach, spowodowane są odmiennymi zawartościami tlenków żelaza. Mniejszy ich udział w szarozielonych przerostach i wtrąceniach powoduje, że spiekają się one gorzej w porównaniu z zasadniczą masą kopaliny barwy czerwonej.

REFERENCES (26)

Barczuk A., 1979 - Studium petrograficzne utworów pstrego piaskowca w północno-wschodnim obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich. Arch. Miner. 35, z. 2, 87-155.

eISSN:	2299-2324
ISSN:	0860-0953