Prognoza zmian jakości wód zbiornikowych w warunkach likwidacji wyrobiska poeksploatacyjnego Piaseczno

hydrologia, zbiornik wodny, siarka, bilans hydrogeochemiczny

W 1980 roku ostatecznie zakończono roboty górnicze w wyrobisku kopalni siarki Piaseczno. Program prac likwidacyjnych zakłada powstanie w miejscu odkrywki zbiornika wodnego o charakterze rekreacyjnym. Dla zapewnienia w nim wód dobrej jakości przewiduje się wykonanie w odkrywce warstwy izolującej piętro wodonośne czwartorzędowe od trzeciorzędowego. Ograniczy ona oddziaływanie zanieczyszczonych wód trzeciorzędowych na skład chemiczny wód w zbiorniku. Prognozowanie zmian jakości wód w zbiorniku Piaseczno oparto na wynikach badań symulacyjnych wykonanych na modelu hydrogeologicznym obszaru tarnobrzeskich złóż siarki. Wykonanie obliczeń wymagało określenia wydatków strumieni filtracyjnych bądź innych źródeł zasilających zbionik wodny wraz z określeniem w nich koncentracji jonów wskaźnikowych. Do opracowania bilansu hydrogeochemicznego zbiornika w warunkach wyjściowych (przyjętych na koniec 1996 r.) i prognozowanych (po zakończeniu likwidacji wyrobiska w Piasecznie) przyjęto jako jony wskaźnikowe chlorki i siarczany. Wariant prognozowany został zrealizowany przy założeniu, że w wyrobisku poeksploatacyjnym Machów również zostanie utworzony zbiornik wodny. Zarówno w warunkach aktualnych, jak i prognozowanych największy ładunek zanieczyszczeń wnoszony jest przez strumień filtracyjny napływający od strony składowiska wewnętrznego i zewnętrznego. Dla stanu wyjściowego, stężenie jonu chlorkowego w wodach tego strumienia stanowi ponad 47% całkowitej jego koncentracji wnoszonej do zbiornika ze wszystkich źródeł. W wodach dopływających od strony składowisk wnoszona jest również większa część siarczanów, stanowiąca około 76% ich całkowitej koncentracji. W warunkach docelowego funkcjonowania zbiornika jakość wód ulegnie poprawie. Koncentracja chlorków zmniejszy się o około 17%, siarczanów zaś o około 11%. Prognozowane na podstawie obliczeń bilansowych zawartości dwóch wskaźników hydrogeochemicznych kwalifikują wody przyszłego zbiornika do I klasy czystości śródlądowych wód powierzchniowych ze względu na zawartość chlorków, prognozowana zawartość siarczanów natomiast przekracza ponad dwukrotnie normy tego wskaźnika dla III klasy czystości. Głównym źródłem zanieczyszczenia wód zbiornikowych będą, podobnie jak dla stanu wyjściowego, wody podziemne napływające z obszaru składowiska wewnętrznego i zewnętrznego. Ograniczenie dopływu z tego kierunku w znaczący i korzystny sposób wpłynęłoby na chemizm wód w zbiorniku.