ORIGINAL PAPER
Valorization of geotourist and geoheritage objects in the region of Mikołów (USCB, southern Poland)
 
More details
Hide details
1
Silesian University of Technology, Gliwice
 
2
Cuprum Ltd. Research & Development Centre, Wrocław
 
 
Submission date: 2021-10-21
 
 
Final revision date: 2022-02-03
 
 
Acceptance date: 2022-02-24
 
 
Publication date: 2022-03-23
 
 
Corresponding author
Marek Marcisz   

Silesian University of Technology
 
 
Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management 2022;38(1):189-210
 
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
Skilful preservation of the cultural landscape on the basis of post-industrial facilities, including post-mining facilities and geoheritage objects, may contribute to a positive change in the functionality of abandoned or degraded sites. The article presents selected geological, geomorphological and anthropogenic objects in the vicinity of Mikołów (central part of the USCB, southern Poland). Their evaluation in the context of being the part of unique cultural landscape created by historical mining activities was carried out. The detailed geotourist valorisation of 4 selected geoheritage and mining heritage objects/sites was carried out in the scope of their current state, potential and the level of preparation for possible fulfilling the educational functions. The research outputs and valorization results presented in the article allowed to draw conclusions and formulate recommendations for the development of the analyzed geotourist objects and sites in terms of the implementation of the didactic process, characterised by specific requirements. As a result of the performed valorization of the analyzed objects, from the point of view of the recipient (academic teacher), the best result was obtained by the Triassic limestone quarry in Mikołów Mokre, and the lowest moraine ridge in the Promna Valley. The obtained results also showed high visual and cognitive values of the objects, especially in terms of geodiversity, the dominant element and cultural connections, where the Mikołów quarry also showed the highest value. Low ratings of the utility and investment values of these objects result mainly from the state of preservation, the lack of tourist infrastructure and the lack of their promotion as an important part of the industrial and cultural heritage of the region.
METADATA IN OTHER LANGUAGES:
Polish
Waloryzacja obiektów geoturystycznych i dziedzictwa geologicznego w rejonie Mikołowa (GZW, południowa Polska)
GZW, waloryzacja geoturystyczna, dziedzictwo geologiczne, dziedzictwo górnicze, Mikołów
Umiejętne zachowanie krajobrazu kulturowego na bazie obiektów poprzemysłowych, w tym obiektów pogórniczych i obiektów dziedzictwa geologicznego, może przyczynić się do pozytywnej zmiany funkcjonalności obszarów opuszczonych lub zdegradowanych. W artykule przedstawiono wybrane obiekty geologiczne, geomorfologiczne i antropogeniczne w okolicach Mikołowa (centralna część GZW, południowa Polska). Dokonano ich oceny w kontekście przynależności do unikatowego krajobrazu kulturowego utworzonego przez historyczną działalność górniczą. Przeprowadzono szczegółową waloryzację geoturystyczną 4 wybranych obiektów/obszarów dziedzictwa geologicznego oraz górniczego w zakresie ich stanu obecnego, potencjału oraz stopnia przygotowania do ewentualnego pełnienia funkcji edukacyjnych. Zaprezentowane w artykule wyniki badań i waloryzacji pozwoliły na wyciągnięcie wniosków i sformułowanie rekomendacji dla zagospodarowania analizowanych obiektów i stanowisk geoturystycznych pod kątem realizacji procesu dydaktycznego, charakteryzującego się określonymi wymaganiami. W rezultacie przeprowadzonej waloryzacji analizowanych obiektów, z punktu widzenia odbiorcy (nauczyciela akademickiego), najlepszy wynik uzyskał triasowy kamieniołom wapienia w Mikołowie Mokrem, natomiast najniższy grzbiet morenowy w Dolinie Promnej. Uzyskane efekty wykazały również wysokie walory wizualne i poznawcze obiektów, zwłaszcza w zakresie georóżnorodności, elementu dominującego i powiązań kulturowych, gdzie najwyższą wartość wykazał również mikołowski kamieniołom. Niskie oceny walorów użytkowych i inwestycyjnych badanych obiektów wynikają głównie ze stanu zachowania, braku infrastruktury turystycznej oraz braku ich promocji jako ważnej części dziedzictwa przemysłowego i kulturowego regionu.
 
REFERENCES (19)
1.
Buszman, B. and Buszman, J. 2006. Mikołów poviat: a sightseeing guide (Powiat mikołowski: przewodnik krajoznawczy). Eco Consensus Agencja Analiz i Strategii Systemowych (in Polish).
 
2.
Cabała et al. 2004 – Cabała, J., Ćmiel, S. and Idziak, A. 2004. The management of former mining areas in the north-eastern part of the Upper Silesian Coal Basin (Poland). [In:] Mine Planning and Equipment Selection. Balkema Publ. pp. 749–754.
 
3.
Doktor et al. 2015 – Doktor, M., Miśkiewicz, K., Welc, E.M. and Mayer, W. 2015. Criteria of geotourism valorization specified for various recipients. Geotourism 3–4(42–43), pp. 25–38, DOI: 10.7494/geotour.2015.42-43.25.
 
4.
Duda et al. 1998 – Duda, J., Szendera, W., Włoch, W. and Gądek, B. 1998. Landscape and natural values of the area of the Silesian Botanical Garden (Walory krajobrazowe i przyrodnicze terenu Śląskiego Ogrodu Botanicznego). Biuletyn Ogrodów Botanicznych, Muzeów i Zbiorów 7, pp. 61–65 (in Polish).
 
5.
Dulias, R. and Hibszer, A. 2004. Śląskie Voivodeship: nature, economy, cultural heritage (Województwo Śląskie: przyroda, gospodarka, dziedzictwo kulturowe). Krzeszowice: „Kubajak” (in Polish).
 
6.
Dulias, R. 2016. The Impact of Mining on the Landscape: A Study of the Upper Silesian Coal Basin. Springer, Switzerland.
 
7.
Gabzdyl, W. and Gorol, M. 2008. Geologia i bogactwa mineralne Górnego Śląska i obszarów przyległych. Gliwice: Silesian University of Technology.
 
8.
Gawor, Ł. 2004. Chosen problems of mining sozology in Ruhr Basin and Upper Silesian Coal Basin exemplified on mining waste dumps – comparison study (Wybrane zagadnienia sozologii górniczej w Zagłębiu Ruhry i Górnośląskim Zagłębiu Węglowym (GZW) na przykładzie zwałowisk pogórniczych – studium porównawcze). Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Górnictwo 260, pp. 97–108 (in Polish).
 
9.
Grzesiak, D. and Trzepierczyński, J. 2015. Landscape of the silesian botanical garden in the city Mikołów (Budowa geologiczna w architekturze krajobrazu śląskiego ogrodu botanicznego w Mikołowie). Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach 7, pp. 47–62 (in Polish).
 
10.
Hibszer, A. 2021. Lime kilns as an element of the post-industrial cultural landscape of the Silesian Upland, Poland.Environmental & Socio-economic Studies 9(3), pp. 70–77, DOI: 10.2478/environ-2021-0018.
 
11.
Kobylańska, M. and Gawor, Ł. 2017. Aspects of Spatial Transformations in the Processes of Revitalization of Brownfields (Problematyka przeobrażeń przestrzennych w procesach rewitalizacji terenów poprzemysłowych). Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego 31(1), pp. 68–80, DOI: 10.24917/20801653.311.5 (in Polish).
 
12.
Kojs et al. 2009 – Kojs, P., Ogrodnik, B., Krzyżowski, M. and Jańczak, M. 2009. Zielona Arka Śląska, Śląski Ogród Botaniczny. Mikołów: Związek Stowarzyszeń (in Polish).
 
13.
Kondracki, J. 1998. Regional geography of Poland (Geografia regionalna Polski). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (in Polish).
 
14.
Migoń, P. 2012. Geotourism (Geoturystyka). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (in Polish).
 
15.
[Online] www.codgik.gov.pl [Accessed: 2022-01-01].
 
16.
Probierz et al. 2012 – Probierz, K., Marcisz, M. and Sobolewski, A. 2012. From peat to coking coals of the Zofiówka monocline in the Jastrzębie area (south-western part of the Upper Silesian Coal Basin) (Od torfu do węgli koksowych monokliny Zofiówki w obszarze Jastrzębia (południowo-zachodnia część Górnośląskiego Zagłębia Węglowego)). Zabrze: Wydawnictwo Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla (in Polish).
 
17.
Sikorska-Maykowska, M. 2001. Valorization of the natural environment and identification of its threats in the Silesian Voivodeship (Waloryzacja środowiska przyrodniczego i identyfikacja jego zagrożeń na terenie województwa śląskiego). Warszawa: PIG i UMWŚ (in Polish).
 
18.
Słomka, T. and Mayer, W. 2010. Chapter 11. Geotourism and geotourist education in Poland. [In:] Newsome, D. and Dowling, R.K. (ed). Oxford: Goodfellow Publishers Ltd, pp. 142–157.
 
19.
Szczepańska, J. and Twardowska, I. 1999. Distribution and environmental impact of coal mining wastes in Upper Silesia, Poland. Environmental Geology 38, pp. 249–258.
 
eISSN:2299-2324
ISSN:0860-0953
Journals System - logo
Scroll to top