Modelowanie substytucji węgla kamiennego z wykorzystaniem tablic przepływów międzygałęziowych: implikacje dla polskiego rynku energii

węgiel kamienny, dekarbonizacja, transformacja energetyczna, model substytucji, tablice przepływów międzygałęziowych

W artykule przedstawiony jest model substytucji węgla kamiennego energetycznego na rynku energii w Polsce, oparty na tablicach przepływów międzygałęziowych. Badanie podejmuje kluczowy problem kompensacji stopniowego ograniczania krajowej podaży węgla poprzez alternatywne nośniki energii. Proponowany model łączy parametry techniczno-ekonomiczne z powiązaniami międzygałęziowymi, co umożliwia jednoczesną ocenę wykonalności technicznej, struktur kosztowych oraz konsekwencji makroekonomicznych procesów substytucji. Analizie poddano kilka Wariantów Redukcji (25%, 50%, 75% i 100%) w połączeniu z Wariantami Substytucji obejmującymi importowany węgiel, gaz ziemny i energię elektryczną w różnych scenariuszach cenowych. W modelu uwzględniono ograniczenia przepustowości importowej, sprawności konwersji oraz nakłady inwestycyjne i koszty operacyjne, dzięki czemu uzyskane wyniki są nie tylko technicznie możliwe, lecz także ekonomicznie uzasadnione. Wyniki wskazują, że struktury substytucji są silnie zależne od relacji cenowych między importowanym węglem a gazem ziemnym. Przy niższych cenach gazu to on dominuje jako główny substytut, natomiast w sytuacji tańszego węgla przewagę utrzymuje węgiel. Import energii elektrycznej, ze względu na wysokie koszty jednostkowe i ograniczoną infrastrukturę, odgrywa jedynie marginalną rolę. Poza bilansem energetycznym model odzwierciedla także zmiany w amortyzacji, nadwyżce operacyjnej i przepływach podatkowych, ujmując szerszy wymiar gospodarczy. Wyniki podkreślają znaczenie elastycznej infrastruktury importowej oraz konieczność ograniczania ryzyk związanych ze zmiennością cen światowych.