Models of dependences between induced seismic activity and observed deformations of surface in the area of the conducted longwall expoitation
More details
Hide details
Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management 2008;24(3):159-172
KEYWORDS
ABSTRACT
This paper presents models of dependences between seismic activity (of the N number and seismic energy of tremors E) induced by conducted longwall exploitation and observed quantities of ground surface deformations. In the models, the observed quantities of ground surface deformations have been described with subsidence through cross-section areas Pw along observation line parallel to the advancing longwall face. Linear models of regression with a single independent variable have been adopted. Dependences between accrued quantities of the total number (N), and total seismic energy of tremors (E) and increasing quantities Pw were determined. The article presents verification of models for longwall exploitation conducted in the area of Upper Silesia Coal Basin by the hard-coal mine KWK 'Halemba'. The surface Pw has been determined basing on the results of geodetic measurements (levelling and angle-linear measurements) carried out on an observation network implemented in the area of exploitation. Measurements carried out at the observation line located approximately within the symmetry axis of the longwall field perpendicular to the face of the longwall were applied. The data concerning the induced seismic activity was obtained from the Mining Geophysics Station. Verification of the models was carried out for increasing quantities of E, N and Pw in time periods of realized cycles of geodetic measurements. For a determined regressional dependence of E in relation to Pw at the significance level of p < 0.05, it has been found that there is significant influence of the variable Pw on E. The value of the determination coefficient R2 equalled 0.9772. For the determined regressional dependence of N in relation to Pw, the value of the determination coefficient R2 equalled 0.9905 The regression coefficient b and the correlation coefficient are significantly different from 0 (zero) at the significance level of p < 0.05. The analysis of remainder variables in the time function, assorted values and an independent variable excluded any reservations regarding adequacy of the considered models. The models proposed in this paper may be used for development of a method for seismic risk forecasting.
METADATA IN OTHER LANGUAGES:
Polish
Modele zależności pomiędzy wzbudzoną aktywnością sejsmiczną a zaobserwowanymi odkształceniami powierzchni na obszarze eksploatacji przodka ścianowego
aktywność sejsmiczna, geofizyka górnicza, odkształcenie powierzchni
Niniejszy artykuł przedstawia zależności pomiędzy aktywnością sejsmiczną (liczby N oraz energii sejsmicznej wstrząsów podziemnych E) wywołaną eksploatacją przodka ścianowego a ilością zaobserwowanych odkształceń powierzchni. W modelach, ilość zaobserwowanych odkształceń terenu została opisana za pomocą osiadania przez pole przekroju poprzecznego Pw wzdłuż linii obserwacyjnej równoległej do posuwu czoła przodka ścianowego. Przyjęto linearne modele regresji z pojedynczą zmienną. Określone zostały zależności pomiędzy całkowitą liczbą (N) narastających wstrząsów a ich wartością całkowitej energii sejsmicznej (E) i powiększającą się Pw. Artykuł przedstawia weryfikację modeli eksploatacji przodka węglowego przeprowadzanej w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym w kopalni węgla kamiennego KWK 'Halemba'. Powierzchnia Pw została określona na podstawie wyników pomiarów geodezyjnych (pomiarów niwelacyjnych oraz kątowo-liniowych) wykonanych na siatce obserwacyjnej użytej na obszarze eksploatacji. Wykorzystano pomiary wykonane na linii obserwacyjnej w obrębie osi symetrii pola przodka ścianowego prostopadłej do czoła przodka. Dane dotyczące wywołanej aktywności sejsmicznej uzyskane zostały od Stacji Geofizyki Górniczej. Weryfikacja modeli przeprowadzona została dla wzrastających wartości E, N, Pw w okresach czasu zrealizowanych cykli pomiarów geodezyjnych. W przypadku określonej zależności regresji E w stosunku do Pw na poziomie istotności p < 0,05 odkryto, że zmienna Pw wywiera znaczący wpływ na E. Wartość współczynnika określenia R2 wyniosła 0,9772. Dla określonej zależności regresji N w stosunku do Pw wartość współczynnika określenia R2 wyniosła 0,9905. Współczynnik regresji b oraz współczynnik korelacji różnią się znacząco od 0 na poziomie istotności p < 0,05. Analiza pozostałych zmiennych w funkcji czasu, dobranych wartości oraz niezależnych zmiennych wykluczyła jakiekolwiek zastrzeżenia co do poprawności rozpatrywanych modeli. Modele przedstawione w niniejszym artykule mogą zostać wykorzystane do prac nad metodą prognozowania zagrożenia sejsmicznego.
REFERENCES (7)
1.
Bańka P., 1996 -Metoda prognozowania czasowych zmian aktywności sejsmicznej w oparciu o deformacje górotworu wywołane eksploatacją górniczą. Praca doktorska, Gliwice.
2.
Białek J., Sokoła -Szewioła V., Opałka K., 2006 - Subsidence of land area points in relation to recorded rock mass seismic activity. 6 RWTH Aachen. 9-11.11.2006. Aachen, s. 509-518.
3.
Drzęźla B., Białek J., Jaworski A., Bańka P., Kołodziejczyk P., 1994 - Badanie związków sejsmiczności indukowanej eksploatacją górniczą z parametrami opisującymi deformacje ośrodka skalnego. Sprawozdanie końcowe z realizacji projektu badawczego KBN nr 903759101. Gliwice, praca niepublik.
4.
Goszcz A., 1988 - Wpływ gradientu prędkości obniżania się powierzchni pod wpływem robót górniczych na stan zagrożenia wstrząsami górniczymi. ZN AGH s. Górnictwo z. 141, Kraków.
5.
Kijko A., 1985 - Theoretical model for relationship between minning seismicity and excaviation area. Acta Geoph. Pol. Vol. 33.
6.
Sokoła -Szewioła V., Białek J., Bańka P. i in., 2007 - Zależności pomiędzy wielkościami deformacji powierzchni terenu i aktywnością sejsmiczną górotworu. Projekt badawczy KBN 4T12A 032 26. Gliwice, praca niepublik.
7.
Wanior J., 1982 -Metoda prognozowania wstrząsów i tąpnięć w oparciu o wyniki pomiarów geodezyjnych. PTPNOZ, Częstochowa.