Badanie czynników wpływających na wysokość nakładów inwestycyjnych wydatkowanych w górnictwie

przemysł wydobywczy, inwestycje, model ekonometryczny, skłonność do inwestowania

W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących oceny istotności najważniejszych czynników makro- i mikroekonomicznych wpływających na skłonność inwestorów do inwestowania w górnictwie. W górnictwie polskim w okresie ostatnich kilkunastu lat były intensywnie przeprowadzane procesy restrukturyzacyjne, które w dużym stopniu wpłynęły na stan aktywów trwałych, niezbędnych w eksploatacji kopalin użytecznych. Dla właściwego zarządzania środkami technicznymi w zakładach górniczych niezbędna jest znajomość znaczenia poszczególnych zmiennych czynników, wpływających na skłonność inwestorów do ponoszenia określonych nakładów w celu poprawy efektywności gospodarowania. W analizie wykorzystano metody statystyki matematycznej i modelowania ekonometrycznego dla określenia charakteru związków między badanymi wielkościami, a także dla oceny istotności tych zależności. W badaniach wykorzystano dane statystyczne dotyczące badanych czynników uzyskiwanych przez podmioty gospodarcze w latach 2000-2010. Przedstawiono liniowy model ekonometryczny zależności nakładów inwestycyjnych wydatkowanych w górnictwie od takich wielkości jak wartość majątku trwałego, PKB, realna stopa procentowa, stopień zużycia trwałych składników majątkowych w górnictwie oraz innych czynników. Określenia parametrów strukturalnych funkcji określającej wielkość nakładów inwestycyjnych, można dokonać za pomocą metod ekonometrycznych na podstawie danych statystycznych odpowiednio przetworzonych, tak aby skonstruowany model odzwierciedlał w sposób właściwy badany proces ekonomiczny. Model taki nie jest pozbawiony wad, typowych dla modeli statystycznych, ale jednocześnie umożliwia uzyskanie wielu cennych informacji o wpływie badanych czynników na wielkość tych nakładów oraz teoretycznych możliwościach wymiany określonej ilości jednego czynnika na drugi. W ostatecznej wersji modelu często wystarczy ująć jedynie te zmienne objaśniające, które wnoszą najistotniejsze informacje o zmiennej objaśniającej. Upraszcza to często końcową postać modelu, nie ograniczając jednocześnie jego znaczenia w wyjaśnianiu badanego zjawiska ekonomicznego oraz możliwości jego praktycznego wykorzystania. W ostatecznym doborze istotnych zmiennych objaśniających ujętych w modelu wykorzystano metodę wskaźników pojemności informacyjnej.