Udział scentralizowanego sektora energetycznego w planowaniu długoterminowej wizji energetycznej dla Polski

sektor energetyczny, emisja NOx, SOx, CO2, modelowanie

Polski scentralizowany sektor energetyczny znalazł się na rozdrożu: powinien zaspokoić rosnące gwałtownie zapotrzebowanie na energię podczas gdy większość jego zakładów wymaga modernizacji w następnych 20 latach. To olbrzymie wyzwanie powinno być dostrzegane jako rzeczywista możliwość stworzenia nowego, zrównoważonego systemu energetycznego, który zaspokoi potrzeby przyszłych pokoleń przy jednoczesnym spełnieniu wymogów ekonomicznych, ekologicznych (zgodnych ze standardami europejskimi) oraz zapewnieniu zgody społecznej. Tak więc Polska powinna opracować długoterminową politykę energetyczną, która uwzględniłaby dwa główne problemy ochrony środowiska: redukcję emisji NOx, SOx i pyłów oraz redukcję emisji CO2. Jeśli chodzi o redukcję emisji 'tradycyjnych zanieczyszczeń' (NOx, SOx) oraz pyłów, Polska powinna spełnić wymagania Dyrektywy LCP i powiązanymi z nią celami zawartymi w Traktacie Akcesyjnym, które nie odnoszą się do specyficznych cech polskiego sektora energetycznego. W przeciwieństwie do swoich europejskich odpowiedników, w Polsce stale istnieje wiele małych instalacji spalających węgiel (SCI: poniżej 50 MW), takich jak pojedyncze kotły oraz lokalne jednostki ogrzewnicze, które nie są uwzględniane przez strategię europejską. Planując nowe inwestycje z uwzględnianiem optymalizacji ekonomicznej i ochrony środowiska, powinno się wziąć pod uwagę zarówno LCP (duże jednostki) jak i SCI, nie tylko dla celów określonych na lata 2008-2012, ale również na okres 2015-2020, dla którego nowe dyrektywy NEC i LCP są obecnie przygotowywane. Ponieważ i tak znaczna część istniejących urządzeń powinna zostać wymieniona po roku 2012, wysoce nieefektywne byłoby więc skoncentrowanie wysiłków w okresie 2008-2012 wyłącznie na jednostkach LCP. Znacznie bardziej racjonalne byłoby je zogniskować na SCI. Innymi słowami, obydwie wersje dyrektyw LCP i NEC (ta z roku 2001 i nowo przygotowywane na poziomie UE) powinny być rozpatrywane razem, jako że ich wprowadzenie w Polsce jest z sobą ściśle powiązane. W przypadku redukcji emisji CO2 problem jest całkiem podobny do opisanego poprzednio, ponieważ European Union Emissions Trading Scheme (EUETS) odnosi się wyłącznie do instalacji powyżej 20 MW. Bardziej realne byłoby uwzględnienie skutków działania ogromnej liczby SCI, które nie są objęte tym rozporządzeniem, a które wliczają się do kwot celowych Protokołu z Kioto. Wszyscy ludzie zaangażowani w sprawy sektora energetycznego odnieśliby korzyści z takiej wspólnej polityki negocjacji z Unią Europejską, prowadzonej pod kontrolą polskiej administracji. Jak to zostało wyjaśnione w tym artykule, taka polityka pozwoliłaby na zaoszczędzenie do 67 miliardów euro - w porównaniu ze scenariuszem zwykle osiąganych zysków - i uzyskać 16,8 miliardów euro nadwyżki dzięki dodatkom wynikającym z Protokołu w Kioto, które mogą być sprzedane na międzynarodowym rynku węglowym. Mogłoby to sfinansować i wygenerować samofinansujący się mechanizm realizacji celów energetycznych opisanych powyżej. W podsumowaniu można stwierdzić, że rozluźnienie krótkoterminowych ograniczeń na emisje SOx, NOx i CO2 pochodzące ze scentralizowanego sektora energetyczno-ogrzewczego w Polsce pozwoliłoby na uniknięcie nieuzasadnionych nakładów w tych sektorach. Należy prowadzić wszechstronną i długofalową politykę, która powinna pozwolić inwestować oszczędności w działania modernizacyjne, prowadzącą w dłuższym okresie czasu do redukcji emisji CO2 w sektorze energetycznym jak i innych gazów w krajowym sektorze grzewczym, który jest źródłem najbardziej szkodliwej niskiej emisji. Takie światowe podejście do zagadnienia prawdopodobnie prowadziłoby do lepszych scenariuszy rozwoju, pozwalających na osiągnięcie celów UE i Protokołu w Kioto. Ten artykuł był wstępnie napisany w pierwszym kwartale 2006 roku, dzięki współpracy z bukmacherami: F. Pchełka (TGPE), M. Niewiadomski, S. Poręba (BOT), K. Szynol, G. Paluch (PKE), G. Wolf, B. Decourt, S. Błach, Z. Krzemień (EDF), I. Grela, D. Taras (Electrabel). W końcu zdecydowano się na jego publikację w obecnej formie, która jest nieco uaktualniona, dla przyspieszenia dyskusji z innymi osobami zainteresowanymi ze scentralizowanego sektora energetycznego, przemysłu gazowego i wydobywczego, administracji państwowej i uniwersytetów.