Surowość wpływu środowiskowego planowanej eksploatacji górniczej złoża węgla kamiennego 'Dębieńsko I' na Park Krajobrazowy 'Cysterskie kompozycje krajobrazowe Rud Wielkich'

górnictwo, deformacja terenu, park krajobrazowy, Rekultywacja gruntów

Zwykle występuje konflikt pomiędzy ochroną terenów o dużej wartości przyrodniczej i krajobrazowej a działalnością przemysłową, zwłaszcza jeżeli chodzi o wpływy wielkoskalowe. Jedną z kluczowych kwestii determinujących pogodzenie stron procesu decyzyjnego jest ocena wpływu na środowisko. Opracowanie przedstawia ocenę wpływu środowiskowego planowanego wydobycia węgla ze złoża 'Dębieńsko I' na terenie Parku Krajobrazowego 'Cysterskich kompozycji krajobrazowych Rud Wielkich'. Teren tego parku krajobrazowego obejmuje pozostałości dawnych Lasów Śląskich, łąki, stawy rybne i obiekty tworzone przez Cystersów. Krajobraz tego terenu został znacząco zmieniony w czasie setek lat działalności człowieka, od średniowiecza po wiek XX. Park krajobrazowy został utworzony głównie dla ochrony korytarza ekologicznego łączącego zlewnie rzek Wisły i Odry. Planowana eksploatacja złoża węgla 'Dębieńsko I' spowoduje zmiany w środowisku związane z osiadaniem terenu wskutek oddziaływania wyrobisk górniczych, składowaniem odpadów, emisją hałasu i zanieczyszczeniem powietrza i wody. Zasięg przestrzenny tych zmian będzie związany z rozwojem niecek powstających w miejscu osiadania gruntu. W ciągu 50 lat powstaną trzy niecki: północna (Dębieńsko–Stare Dębieńsko), północno-zachodnia (Czuchów - Barwinek), oraz południowo-zachodnia (Leszczyny). Niecka północna obejmie tereny znajdujące się poza granicami parku krajobrazowego. Pozostałe obejmą swym zasięgiem tereny rolnicze, zalesione, mieszkalne, usługowe, przemysłowe i komunikacyjne znajdujące się w obrębie parku krajobrazowego. Górnictwo nie wpłynie na tereny o najwyższej wartości środowiskowej dla Parku. Według Planu Ochrony Parku Krajobrazowego, najbardziej zagrożone potencjalnie tereny znajdują się w 'trzeciej' strefie, tzn. 'na terenach rozwoju mieszkalnictwa, usług i przemysłu'. Spodziewane osiadanie terenu wskutek oddziaływania wyrobisk górniczych może powodować głównie lokalne zmiany ekosystemów wskutek zwiększenia zawilgocenia gruntu, wystąpienia nowych bagien i małych terenów wodnych w miejscu przepływu lub na terenach maksymalnego osiadania gruntu. Znając postępy powstawania niecek w perspektywie kilkudziesięciu lat, kopalnia węgla może pomyślnie planować rekultywację gruntów mającą na celu uzyskanie optymalnej różnorodności biologicznej i efektów wartościowych przyrodniczo. Biorąc pod uwagę przewidywane rozmieszczenie i zasięg wpływu środowiskowego planowanej inwestycji górniczej, można stwierdzić, że wydobycie węgla ze złoża 'Dębieńsko I' nie będzie mieć znaczącego wpływu na Park Krajobrazowy 'Cysterskie kompozycje krajobrazowe Rud Wielkich'. Ponadto, współpraca pomiędzy Parkiem i kopalnią węgla może prowadzić do zwiększenia wartości środowiskowej tego terenu.