Wpływ rozporządzenia metanowego na krajowy sektor wydobycia węgla kamiennego

emisja metanu, rozporządzenie metanowe, górnictwo, produkcja węgla

W Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie redukcji emisji metanu w sektorze energetycznym (tzw. rozporządzenie metanowe) główny nacisk położono na redukcję emisji metanu w kopalniach węgla kamiennego. Problem ten jest szczególnie dotkliwy dla Polski, jedynego kraju UE, w którym wydobycie węgla kamiennego nadal prowadzone jest na dużą skalę. Od 2025 roku zakazane jest uwalnianie do atmosfery i spalanie w pochodni metanu ze stacji odmetanowania, natomiast od 2027 r. rozporządzenie zakazuje uwalniania metanu do atmosfery z szybów wentylacyjnych w kopalniach węgla emitujących ponad pięć ton metanu na kilotonę wydobytego węgla. Od 2031 r. limit ten zostanie obniżony do trzech ton. Wysoka metanowość polskich kopalń wymusza podjęcie działań mających na celu minimalizację ryzyka ponoszenia dodatkowych opłat. Głównym celem artykułu jest analiza możliwości spełnienia wymogów Rozporządzenia przez krajowe spółki górnicze. Wyniki analizy wskazują, że kluczowe dla osiągnięcia limitów będzie zwiększenie efektywności odmetanowania (do min. 50%), pełne zagospodarowanie ujętego metanu (np. poprzez sprzedaż lub wykorzystanie do produkcji energii elektrycznej i ciepła) oraz dostosowanie poziomu produkcji do stopnia metanowości poszczególnych kopalń. Ograniczenie wydobycia w kopalniach o wysokim stopniu metanowości mogłoby umożliwić spełnienie wymogów w latach 2027–2030, zwłaszcza że limity mogą być rozliczane na poziomie kopalni lub operatora zarządzającego kilkoma zakładami. Z perspektywy Skarbu Państwa, będącego większościowym właścicielem spółek górniczych, potencjalnym rozwiązaniem byłaby również konsolidacja operatorów, co umożliwiłoby wspólne bilansowanie emisji. Nadal oczekuje się na szczegółowe przepisy określające wysokość kar za naruszenie rozporządzenia.